Urlop wypoczynkowy po macierzyńskim
Przepisy prawa pracy zostały tak skonstruowane, aby umożliwić matce jak najdłużej przebywać z nowonarodzonym dzieckiem. Jeżeli pracownik wystąpi z wnioskiem o udzielenie urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, to zgodnie z art. 163 § 3 Kodeksu Pracy1 pracodawca musi uwzględnić jego wniosek.
Urlop wypoczynkowy dla młodocianych
Jak stanowi art. 205 KP młodociany2 uzyskuje z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy prawo do urlopu w wymiarze 12 dni roboczych. Z upływem roku pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. Natomiast w roku kalendarzowym, w którym kończy 18 lat, ma prawo do urlopu w wymiarze 20 dni, jeżeli prawo do urlopu uzyskał przed ukończeniem 18 lat.
Młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych. W sytuacji, gdy młodociany nie nabył jeszcze prawa do urlopu pracodawca może, na jego wniosek, udzielić zaliczkowo urlopu w okresie ferii szkolnych.
Pracodawca jest obowiązany na wniosek młodocianego, ucznia szkoły dla pracujących, udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nieprzekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
Urlop wypoczynkowy na żądanie
Zgodnie z art. 167² KP urlop na żądanie, jest to urlop, którego wykorzystanie następuje na żądanie pracownika i w terminie przez niego wskazanym, nie więcej jednak niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym (z puli 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego). Pracownik zgłasza żądanie urlopu najpóźniej w dniu rozpoczęcia urlopu. Specyfika udzielania tego urlopu powoduje, iż pracodawca generalnie nie może odmówić jego udzielenia, jedynie w sytuacjach wyjątkowych i uzasadnionych. Pracodawca może powołać się na art. 8 KP, czyli sprzeczność z zasadami współżycia społecznego.
Wniosek: Co do zasady o udzieleniu urlopu wypoczynkowego pracownikowi decyduje pracodawca, ale są sytuacje kiedy pracodawca nie może odmówić urlopu wypoczynkowego. Dotyczy to urlopu na żądanie, urlopu po zasiłku macierzyńskim i gdy o urlop występuje uczący się pracownik młodociany.
___________________________________________________________________
1 Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks Pracy, dalej KP (Dz. U. 1974, Nr 24, poz. 141 z późn. zm.);
2 Młodocianym w rozumieniu KP jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat – art. 190 KP:
